Υπογονιμότητα – αίτια γυναικείας υπογονιμότητας
Σε μια μελέτη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) για 8500 υπογονιμα ζευγάρια, η γυναικεία υπογονιμότητα ανέδειξε το 37% των στείρων ζευγαριών στις ανεπτυγμένες χώρες, η ανδρική υπογονιμότητα σε 8% και η στειρότητα των ανδρών και των γυναικών σε ποσοστό 35% . Τα υπόλοιπα ζευγάρια είχαν ανεξήγητη στειρότητα ή έμειναν έγκυες κατά τη διάρκεια της μελέτης. Οι πιο κοινές περιπτώσεις, οι οποίες αντιπροσώπευαν το 81% της γυναικείας στειρότητας -υπογονιμότητα, ήταν:
-
Διαταραχές της ωορρηξίας (25 τοις εκατό),
-
Η ενδομητρίωση (15 τοις εκατό)
-
Οι πυελικές συμφύσεις (12 τοις εκατό)
-
Μπλοκάρισμα σαλπιγγων (11 τοις εκατό)
-
Άλλες σαλπιγγικές ανωμαλίες (11 τοις εκατό),
-
Υπερπρολακτιναιμία (7 τοις εκατό)
Δείτε και το άρθρο Ανδρική Υπογονιμότητα το οποίο σχετίζεται και με την γυναικεία υπογονιμότητα.
ΩΟΘΗΚΗ
Διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας – Η σπάνια ωορρηξία (ολιγοωορρηξια) ή η απουσία ωορρηξίας (ανωορρηξια) έχει ως αποτέλεσμα τη στειρότητα επειδή ένα ωοκύτταρο δεν είναι διαθέσιμο κάθε μήνα για γονιμοποίηση. Οι γυναίκες που αναφέρουν μηνιαία εμμηνόρροια και μολυμίνα (τρυφερότητα του μαστού, δυσμηνόρροια, φούσκωμα) είναι τυπικά ωορρηκτικές. Εάν η εμμηνόρροια και η μολυμίνα είναι ακανόνιστα ή απουσιάζουν, είναι πιθανη η εγκυμοσύνη ή μια άλλη κατάσταση που σχετίζεται με ολιγοωορρηξια η ανωορρηξια.Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ταξινομήσει τη γονιμοποίηση σε τρεις κύριες ομάδες και αναγνωρίζει την υπερπρολακτιναιμία ως πρόσθετη αιτιολογία .
Η γήρανση των ωαρίων – Η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα μιας γυναίκας. Η μείωση της γονιμότητας με τη γήρανση πιθανότατα οφείλεται σε μείωση τόσο της ποσότητας όσο και της ποιότητας των ωαρίων.Το συμπλήρωμα των γεννητικών κυττάρων της ωοθήκης φθάνει στην κορυφή του 6 έως 7 εκατομμυρίων ωοθυλακίων στο έμβρυο κατά μέσο όρο κύησης, ακολουθούμενο από σταθερή απωλεια από 1 έως 2 εκατομμύρια ωοθυλάκια κατά τη γέννηση σε 300.000 θυλάκια κατά την έναρξη της εφηβείας. Ο ρυθμός απώλειας ωοθυλακίων επιταχύνεται μετά τα 35 ετη. Άλλες προσβολές στις ωοθήκες όπως το κάπνισμα τσιγάρων, η ακτινοβολία, η χημειοθεραπεία και οι αυτοάνοσες νόσοι επιταχύνουν επίσης την απώλεια των θυλακίων. Οι γυναίκες με μια εξαντλημένη ωοθυλακική ποσοτητα μπορεί να συνεχίσουν να ωοθυλακούν τακτικά, αλλά έχουν υπογονιμότητα λόγω της κακής ποιότητας των ωοκυττάρων που παραμένουν στην ωοθυλακικη δεξαμενή.
Οι κύστεις ωοθηκών – Μια επισκόπηση των επιδημιολογικών δεδομένων, που προέρχονται κυρίως από συγκριτικές μελέτες και εργασιες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι σαφές εάν μικρές (<3 έως 5 cm) κύστεις ωοθηκών έχουν ρόλο στη στειρότητα.
ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΑΛΠΙΓΓΩΝ / ΠΥΕΛΙΚΕΣ ΣΥΜΦΥΣΕΙΣ
Η νόσος των σαλπιγγων και οι συμφύσεις της πυέλου αποτρέπουν την κανονική μεταφορά του ωαρίου και του σπέρματος μέσω της σαλπιγγας. Η κύρια αιτία της υπογονιμότητας του σαλπιγγικού παράγοντα είναι η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου που προκαλείται από παθογόνους παράγοντες όπως το χλαμύδιο ή η γονόρροια. Άλλες παθήσεις που μπορεί να επηρεάσουν τη μεταφορά στη σαλπιγγα περιλαμβάνουν σοβαρή ενδομητρίωση , συμφύσεις από προηγούμενη χειρουργική επέμβαση ή λοίμωξη (π.χ. σκωληκοειδίτιδα, ασθένεια φλεγμονώδους εντέρου), πυελική φυματίωση και salpingitis isthmica nodosa . Η εγγύς απόφραξη μπορεί να οφείλεται σε βύσματα βλέννας και άμορφα συντρίμμια ή σπασμούς του σαλπιγγικου σωλήνα, αλλά δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική ανατομική απόφραξη .Οι γυναίκες με απομακρυσμένη απόφραξη σαλπίγγων μπορεί να αναπτύξουν υδροσάλπιγγες, οι οποίες μειώνουν το ποσοστό επιτυχίας της in vitro γονιμοποίησης (IVF).
Εκτός από την παρεμπόδιση της μετανάστευσης των σπερματοζωαρίων, οι υδροσάλπιγγες φαίνεται να μειώνουν τη γονιμότητα με ανάδρομη ροή σαλπιγγικών περιεχομένων στην ενδομητρική κοιλότητα, γεγονός που δημιουργεί ένα εχθρικό περιβάλλον για την εμφύτευση ενός εμβρύου. Η απομάκρυνση των υδροσάλπιγγων αυξάνει την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.Στο κεντρο μας εχουν πραγματοποιηθει ακομα και αυτοματες [φυσικες] κυησεις μετα απο λαπαροσκοπικη σαλπιγγοπλαστικη,χωρις δηλαδη την ολικη αφαιρεση της υδροσαλπιγγας.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΗΤΡΑΣ
Η μειωμένη εμφύτευση, είτε μηχανική είτε λόγω μειωμένης δεκτικότητας του ενδομητρίου, είναι η βάση των αιτιών της στειρότητας της μήτρας.Ινομυωματα της μήτρας -είναι συνήθεις καλοήθεις μονοκλωνικοί όγκοι λείου μυός. Μόνο λειομυώματα με υποβλεννογόνιο ή ενδοκοιλοτικο συστατικό συσχετίζονται με χαμηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης και εμφύτευσης. Όταν οι γυναίκες υπέστησαν μυοεκτομή, τα ποσοστά εγκυμοσύνης αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με αυτές που καθυστερουν. Ο πιθανός μηχανισμός είναι η αναστολή της φυσιολογικής εμφύτευσης.Ανωμαλίες της μήτρας – Οι ανωμαλίες της μήτρας πιστεύεται ότι προκαλούν στειρότητα με παρεμβολή στη φυσιολογική εμφύτευση.
Ανωμαλιες του πορου του Müller είναι μια σημαντική αιτία της επαναλαμβανόμενης απώλειας της εγκυμοσύνης (RPL), με τη διαφραγματωδης μήτρα να συνδέεται με τα φτωχότερα αναπαραγωγικά αποτελέσματα . Άλλες δομικές ανωμαλίες που σχετίζονται με τη στειρότητα περιλαμβάνουν τους πολυποδες του ενδομητρίου και τις συμφυσεις από προηγούμενη αποξεση.
Αποτυχία της ωχράς φάσης
Το ελλειμα της ωχρινικής φάσης (LPD) αναφέρεται σε ανωμαλίες του ωχρού σωματίου που έχουν ως αποτέλεσμα την ανεπαρκή παραγωγή προγεστερόνης, η οποία είναι απαραίτητη για να γίνει το ενδομήτριο δεκτικό στην εμφύτευση. Μια γνωμοδότηση της επιτροπής της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής (American Society of Reproductive Medicine) του 2015 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «αν και η προγεστερόνη είναι σημαντική για τη διαδικασία της εμφύτευσης και της πρώιμης εμβρυϊκής ανάπτυξης, το ελάττωμα της ωχρινικής φάσης (LPD) ως ανεξάρτητη οντότητα που προκαλεί στειρότητα δεν έχει αποδειχθεί» .
Δεν υπάρχουν συμφωνηθέντες ορισμοί, διαγνωστικοί έλεγχοι ή θεραπείες για το LPD . Συμφωνούμε ότι η χρονολόγηση του ενδομητρίου δεν είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση ή την καθοδήγηση της θεραπείας των στείρων γυναικών .
ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗ
ι μηχανισμοί που μειώνουν τη γονιμότητα σε γυναίκες με ενδομητρίωση περιλαμβάνουν ανατομική παραμόρφωση από συμφύσεις της πυέλου, βλάβη του ωοθηκικού ιστού από ενδομητριωμα και παραγωγή ουσιών όπως κυτοκίνες και αυξητικοί παράγοντες που βλάπτουν τις φυσιολογικές διαδικασίες ωορρηξίας, γονιμοποίησης και εμφύτευσης.[δειτε και αρθρο https://dr-arsenis.gr/endomhtriwsh/]
ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Η κανονική βλέννα του τραχήλου στη μεση του κυκλου διευκολύνει τη μεταφορά του σπέρματος. Οι συγγενείς δυσπλασίες και τραύματα στον τράχηλο (συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικου ζηλου χειρουργικής επέμβασης) μπορεί να οδηγήσουν σε στένωση και αδυναμία του τραχήλου της μήτρας να παράγει φυσιολογική βλέννα, μειώνοντας έτσι τη γονιμότητα.Γι αυτο η κωνοειδης εκτομη με λειζερ η διαθερμιας να γινεται μονο απο εξειδικευμενους στο ειδος.
ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΜΕΝΗ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΑ
Οι κληρονομικές θρομβοφίλιες δεν φαίνεται να σχετίζονται με ανεξήγητη στειρότητα . Μια μεγάλη αναδρομική μελέτη δεν ανέφερε σημαντική συσχέτιση με τις κοινές θρομβοφιλίες, συμπεριλαμβανομένου του παράγοντα V Leiden και του αντιπηκτικού του λύκου, και μειωμενης επιτυχίας της γονιμοποίησης in vitro . Επομένως, δεν συνιστάται ούτε η εξέταση για θρομβοφιλία ούτε η θεραπεία τους σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης αποτυχίας θεραπείας στειρότητας.Στο ιατρειο μας ομως στελνουμε παντα ελεγχο μετα απο μια αποτυχια,κυριως για την εκβαση της εγκυμοσυνης.
ΑΥΤΟΑΝΟΣΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο
Το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο μπορεί να οδηγήσει σε ανοσολογική απόρριψη της πρώιμης εγκυμοσύνης ή βλάβης του πλακούντα. Η αξιολόγηση αυτής της διαταραχής εξαρτάται από το ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς και από το αν η στειρότητα σχετίζεται με επαναλαμβανομενη αποτυχια κυησης
Αντισώματα που δεν σχετίζονται με το APS
Έχει αναφερθεί επανειλημμένα αυξημένη συχνότητα μη φυσιολογικών αποτελεσμάτων ανοσολογικής εξέτασης σε γυναίκες με πρόωρη αναπαραγωγική ανεπάρκεια (υπογονιμότητα). Ωστόσο, οι πιο αυστηρές μελέτες δεν έχουν αποδείξει την αιτία και την επίδραση μεταξύ αυτών των φαινομένων. Ο έλεγχος ανοσοποίησης των στείρων ζευγαριών στην κλινική πρακτική δεν υποστηρίζεται από υπάρχοντα δεδομένα και οι θεραπείες που χορηγούνται για την αντιμετώπιση μη φυσιολογικών αποτελεσμάτων σε ανοσολογικές δοκιμές αποκλειστικά για τη βελτίωση της γονιμότητας δεν έχουν αποδειχθεί ωφέλιμες και μπορεί να προκαλέσουν βλάβη.
Οι γυναίκες με ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας που δεν σχετίζεται με τις άμεσες επιδράσεις αυτών των αντισωμάτων στη γονιμοποίηση και την εμφύτευση. Για παράδειγμα, η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια έχει επίσης περιγραφεί σε γυναίκες με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο και βαρεία μυασθένεια. Η αυτοάνοση οωφορίτιδα μπορεί να εμφανιστεί ως μέρος σύνδρομων τύπου I και τύπου II πολυοζωδης αυτοάνοσης νοσου, τα οποία σχετίζονται με αυτοαντισώματα σε πολλαπλά ενδοκρινικά και άλλα όργανα.
Κοιλιοκακη
– Οι γυναίκες με κοιλιοκάκη που δεν έχουν υποστεί αγωγή μπορεί να έχουν αυξημένη συχνότητα αναπαραγωγικών ανωμαλιών, συμπεριλαμβανομένης της στειρότητας, αποβολής και ενδομήτριου περιορισμού ανάπτυξης.Η διαιτα χωρις γλουτενη [χωρις να εχει τεκμηριωθει πληρως απο εργασιες] μπορει να βοηθησει στη γονιμοτητα αυτων των γυναικων.
ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΑΙΤΙΕΣ
Τα στειρα ζευγάρια έχουν δειχθεί ότι έχουν υψηλότερο επιπολασμό των ανωμαλιών του καρυότυπου (τρισωμίες, μωσαϊκά, μετατοπίσεις κ.λπ.) από τον γενικό πληθυσμό. Η συχνότητα ποικίλλει ανάλογα με την αιτία της στειρότητας και του κλινικού ιστορικού. Οι συνηθέστερες ανευπλοειδίες που σχετίζονται με τη στειρότητα είναι 45, Χ (σύνδρομο Turner) στις γυναίκες και 47, XXY (σύνδρομο Klinefelter) στους άνδρες.
Πέρα απο τα ανωτέρω , σε όσα ζευγάρια επιθυμούν παιδί
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΕΞΗΣ
- ΟΧΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
- ΟΧΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ
- ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ[ΣΥΝΙΣΤΩ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 5 ΩΡΕΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΜΕΤΡΙΑΣ ΕΝΤΑΣΗΣ]
- ΟΧΙ ΣΕ ΦΑΡΜΑΚΑ,ΧΗΜΙΚΑ ΠΟΥ ΒΛΑΠΤΟΥΝ
- ΣΩΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ,ΤΑ ΧΛΑΜΥΔΙΑ ΚΑΙ Η ΒΛΕΝΟΡΡΟΙΑ ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΑΣ