Ο πόνος στην "περίοδο", δημιουργείται από τις συσπάσεις της μήτρας, οι οποίες μοιάζουν με αυτές του τοκετού. Μικρές συσπάσεις διαπερνούν το τοίχωμα της μήτρας συνεχώς σε όλες τις γυναίκες, χωρίς όμως οι ίδιες να το καταλαβαίνουν. Κατά τη διάρκεια της περιόδου οι συσπάσεις αυτές είναι πιο ισχυρές. Με κάθε σύσπαση απομακρύνεται το αίμα και το ενδομήτριο της μήτρας και παροδικά στραγγαλίζονται τα αγγεία που διαπερνούν το τοίχωμά της. Ο στραγγαλισμός των αγγείων μειώνει τη ροή του αίματος και συνεπώς του οξυγόνου στη μήτρα έχοντας αποτέλεσμα οι ιστοί να ισχαιμούν (έλλειψη οξυγόνου). Η σύσπαση και η ισχαιμία δημιουργούν πόνο.